Brandweer Zone Rand

Als gevolg van de wet van 15 mei 2007 wordt het brandweerlandschap de komende jaren volledig hertekend. Net als bij de politie moeten de verschillende korpsen binnen een vooraf bepaalde zone samensmelten tot één grote brandweerdienst waarbij een verbeterde en optimale hulpverlening centraal staat.

de hervorming in fasen
 
De brandweer is grotendeels nog steeds georganiseerd volgens de wet van 31 december 1963 betreffende de civiele veiligheid en het K.B. van 8 november 1967 houdende, voor de vredestijd, de organisatie van de gemeentelijke en gewestelijke brandweerdiensten en coördinatie van de hulpverlening in geval van brand. Merkwaardig hierbij was dat de wet van 31 december 1963 pas enkele jaren later werd bekrachtigd bij K.B nadat bij een brand in de Brusselse Innovation op 22 mei 1967 maar liefst 323 doden te betreuren vielen.
 
Reeds midden jaren ‘80 werd vastgesteld dat het risico voor zware incidenten toeneemt, o.a. door het verhoogd gebruik van gevaarlijke stoffen in de industrie en door de grootschaligheid van winkelcentra, zienhuizen, evenementen, enz. De vraag dringt zich op of de organisatie van de brandweerdiensten de uitdagingen aankan. Echter diverse redenen o.a. het vasthouden aan de gemeentelijke autonomie, maken dat de hervorming van de civiele veiligheid niet echt op dreef komt.

In 1999 worden zogenaamde hulpverleningszones ingevoerd die een samenwerkingsverband tussen verschillende brandweerkorpsen inhouden. Deze wijziging van de wet van 31 december 1963 schept de mogelijkheid om samenwerkingsverbanden tussen verschillende gemeenten af te sluiten waardoor het mogelijk wordt de organisatie van de hulpverlening en de versterking bij grote incidenten, oefenbeleid, aankoop materieel en dergelijke beter te organiseren. De brandweer Brasschaat kwam hierdoor in de zone Noorderkempen (zone 6) terecht.
Die hulpverleningszones zijn echter niet te vergelijken met de nieuwe toekomstige organisatievorm. De samenwerkingsverbanden die op basis van de wetswijziging tot stand kwamen, berustten namelijk enkel op goodwill en hadden geen rechtspersoonlijkheid.
  
Tot 2004 is het windstil. Ondanks de druk vanuit brandweermiddens en alhoewel het besef groeit dat na een hervorming van de Civiele Bescherming en de politiehervorming ook de brandweerdiensten moeten hervormd worden dient een ramp als katalysator voor de noodzakelijke stroomversnelling te fungeren. Op 30 juli 2004 eist een gasontploffing in Gellingen het leven van 24 personen onder wie 5 brandweermannen en een politieinspecteur van de politiezone Ath. 132 personen worden (zwaar)gewond.  
  

  

  
Op 7 september 2004 installeert Patrick Dewael, toenmalig minister van Binnenlandse Zaken de Begeleidingscommissie voor de hervorming van de Civiele Veiligheid, onder het voorzitterschap van provinciegouverneur Camille Paulus. Die commissie Paulus formuleert belangrijke aanbevelingen en zet krijtlijnen uit voor de hervorming van de brandweerdiensten:

  • De burger heeft recht op de snelste adequate hulp.
    Bij een noodoproep moet de hulpdienst die het eerst ter plaatse kan zijn met de nodige middelen worden uitgestuurd.
    Daarbij wordt niet langer rekening gehouden met gemeente- of provinciegrenzen.
  • Elke burger heeft recht op eenzelfde basisbescherming tegen een gelijke bijdrageplicht. Er wordt gestreefd naar een gelijkwaardige bijdrage in de kosten door de gemeenten, op basis van heldere criteria.
  • Schaalvergroting is noodzakelijk.
    Door schaalvergroting kunnen de beschikbare middelen rationeler en efficiënter ingezet worden. Bovendien beschikt men door schaalvergroting over een groter potentieel voor taken gericht op pro-actie, preventie en voor de preparatie voor buitengenwone interventies zoals rampen en catastrofes.

De wetgever neemt deze besluiten over.

De aanbevelingen van de commissie Paulus vormen de grondslag voor de nieuwe wet inzake de civiele veiligheid. Op 31 juli 2007 verschijnt de wet van 15 mei 2007 betreffende de civiele veiligheid in het Belgisch Staatsblad.
Alhoewel de wet een belangrijke mijlpaal vormt, moet de hervorming nog in de praktijk omgezet worden. Talrijke artikelen wachten nog op uitvoeringsbesluiten.
Een heel belangrijke wijziging wordt reeds in 2007 plotseling doorgevoerd, namelijk de organisatie van de dringende hulpverlening volgens het principe van de snelste adequate hulp.
Een ministeriële omzendbrief legt de adequate middelen vast teneinde de meest dringende hulp aan te wenden en bepaalt waaruit die hulp bestaat. Indien de snelste brandweerdienst niet de territoriaal bevoegde brandweerdienst is, gaat men zo over tot de gelijktijdige zending van de twee diensten. Hierdoor treedt de brandweer Brasschaat op in bepaalde gedeelten van Brecht, Schoten en Wuustwezel. Anderzijds komen de brandweerkorpsen van Antwerpen en Kapellen sindsdien tussen in bepaalde stukken van het Brasschaatse grondgebied.
 
De nieuwe wet zorgt niet alleen voor een moderne benadering van de organisatie van de brandweer, er worden immers ook een heel aantal taken toegevoegd bovenop het huidige takenpakket. Belangrijk hierbij is dat er gewerkt wordt met een zogenaamde veiligheidsketen hetgeen een moderne hulpverleningsorganisatie garandeert. De keten bestaat uit 5 verschillende fases die een veiligheidsketting vormen waarbij het principe ‘plan-do-check-act’ verweven zit:
 

  • proactie: de eerste stap in de veiligheidsketen is het voorkomen van risicovolle situaties. Alle risico’s in het werkingsgebied van de brandweer worden in kaart gebracht zodat hier maximaal op kan ingespeeld worden. De brandweer geeft tevens waardevolle adviezen bij de aanleg van nieuwe woonwijken, straten, industriezones, enz. Het is immers belangrijk dat de brandweer van bij het begin wordt betrokken bij dergelijke belangrijke projecten om alle veiligheidsvoorzieningen te integreren. Bij proactie gaat het dus niet enkel om gedetailleerde voorschriften maar wel om veiligheid als onderdeel van de besluitvorming.
  • preventie: bij preventie gaat het om concrete maatregelen om de veiligheid te verbeteren. Hoe kunnen we brand voorkomen of de kans op brand in ieder geval zo klein mogelijk houden? En hoe kunnen we ongevallen bij brand voorkomen of beperken? Wanneer er nieuwe gebouwen worden gebouwd, geeft de brandweer advies inzake brandveiligheid. Tevens inspecteert de brandweer periodiek diverse gebouwen met een openbaar karakter en wordt zij betrokken bij de organisatie van evenementen.
  • preparatie: hiermee worden alle maatregelen bedoeld die de brandweer neemt om optimaal voorbereid en geoefend te zijn. Dit omvat diverse inzetoefeningen maar tevens ook het onderhoud van alle voertuigen, materieel, enz. Daarnaast dienen de manschappen zich voortdurend bij te scholen en hun conditie op peil te houden.
  • repressie of interventie: de effectieve uitruk is ongetwijfeld het meest zichtbare deel van de brandweer. De brandweer heeft hierbij 5 verschillende taken: brandbestrijding, technische hulpverlening, optreden bij ongevallen met gevaarlijke stoffen, logistieke bijstand en dringende geneeskundige hulpverlening.
  • nazorg: na elke interventie dienen het materieel en de voertuigen zo snel mogelijk in orde gebracht te worden, klaar voor een volgende oproep. Nazorg omvat tevens het evalueren van elke interventie zodat belangrijke lessen kunnen worden getrokken. Daarnaast komen brandweermannen voor de meest uiteenlopende situaties te staan, sommigen kunnen op het netvlies gebrand blijven staan. Brandweermannen beschikken door hun ervaring over een heel stuk relativeringsvermogen, doch zijn zij zeker geen cowboys. Wanneer interventies psychisch moeilijk te verwerken zijn, zorgt een ploeg van collega’s voor de onmiddellijke opvang.

  

   
Brandweer Zone Rand
 
De provincie Antwerpen werd opgedeeld in vijf hulpverleningszones. Hierdoor kwam de gemeente Brasschaat in de Brandweer Zone Rand, ook wel zone 3 genoemd.
Deze hulpverleningszone omvat in totaal
 

  • 21 gemeenten: Boechout, Borsbeek, Brasschaat, Brecht, Edegem, Essen, Hove, Kalmthout, Kapellen, Kontich, Lint, Malle, Mortsel, Ranst, Schilde, Schoten, Stabroek, Wommelgem, Wuustwezel, Zandhoven en Zoersel.
  • 20 brandweerposten: Borsbeek, Brasschaat, Brecht, Edegem, Essen, Kalmthout, Kapellen, Kontich, Lint, Oostmalle, Ranst, Schilde, Schoten, Sint-Antonius, Sint-Job in't Goor, Westmalle, Wommelgem, Wuustwezel, Zandhoven en Zoersel.
  • en een team van ruim 800 brandweermannen.
    Brandweer Zone Rand is de grootste in oppervlakte binnen de Provincie Antwerpen. Ze omvat de meeste korpsen en telt de meeste vrijwillige brandweermannen.

  
De zone staat onder leiding van zonecommandant kapitein Katrien De Maeyer.

De zone wordt bestuurd door de zoneraad. Deze raad is samengesteld uit de burgemeesters van de aangesloten gemeenten. De voorzitter van de zoneraad is burgemeester Koen Metsu van de gemeente Edegem.

Het dagelijks bestuur van de zone berust bij het zonecollege. Dit college is samengesteld uit een aantal burgemeesters afgevaardigd door de zoneraad.

De technische commissie adviseert het zonecollege en de zoneraad en is samengesteld uit de lokaal commandanten van de diverse brandweerposten. De zonecommandant zit de technische commissie voor.


Technische commissie september 2015

 


 

Vanaf 1 januari 2015 is Brandweer Zone Rand officieel van start gegaan.